Απαγορεύονται τα «απαγορεύονται τα σκυλιά»

Παρά τις πινακίδες σύμφωνα με τις οποίες «απαγορεύονται τα σκυλιά» σε πλατείες και πάρκα, να ένας νόμος που είναι με το μέρος των φιλόζωων και επιτρέπει την είσοδό τους παντού. Πάντα, όμως, υπό όρους.

Στην Ελλάδα χαιρόμαστε δύο πρωτιές σε σχέση με τις πινακίδες στους δρόμους: είμαστε η μόνη χώρα όπου διάφοροι «καλλιτέχνες του σπρέι» καλύπτουν με σύμβολα και συνθήματα τις πινακίδες της τροχαίας («tagging» λέγεται αυτή η ανοησία στην αργκό του δρόμου), στέλνοντας ανυποψίαστους οδηγούς ανάποδα στο μονόδρομο ή αναγκάζοντάς τους να μαντέψουν «τι έλεγε κάποτε» αυτό το ρυπαρό ντενεκεδάκι που μοιάζει με STOP.

Επίσης, είμαστε η μόνη χώρα όπου ο καθένας -στην απόλυτη κυριολεξία- μπορεί να αναρτήσει μια πινακίδα απαγορεύοντας ό,τι τον ενοχλεί προσωπικά. Υπάρχουν πινακίδες που γράφουν «ιδιωτικός δρόμος – απαγορεύεται η είσοδος» σε γειτονιές όπου η στάθμευση είναι δύσκολη και το αδιέξοδο μπροστά στην πολυκατοικία μάς βολεύει για «ιδιωτικό πάρκινγκ». Πινακίδες σε δρόμους ταχείας κυκλοφορίας που γράφουν με τεράστια γράμματα «STOP!» (και από κάτω, με μικρότερα, «Η στάση της γεύσης. Το καλύτερο σουβλάκι»). Και φυσικά, πινακίδες σε κάθε παρτέρι, πάρκο και δημόσια έκταση πρασίνου που απαγορεύουν την είσοδο ζώων, με τους πιο ευφάνταστους -κάθε φορά- τρόπους: «Οχι ζώα», «Απαγορεύονται τα ασυνόδευτα ζώα». Μέχρι και «Νo dog» έχω συναντήσει σε περιοχή-θέρετρο της Πελοποννήσου, έναν ευφυή γλωσσικό συνδυασμό λακωνικής διατύπωσης και τουριστικής αγγλικούρας.

Τι λέει όμως ο νόμος;

Λοιπόν. Ο νόμος είναι ένας. Εχει αναγνωριστικό αύξοντα αριθμό –4235/2014-, καθολική ισχύ και αναφέρει ρητώς ότι τα σκυλιά πρέπει να κυκλοφορούν δεμένα στο χέρι του ανθρώπου συνοδού τους.* Επίσης, υποχρέωση του συνοδού είναι να μην επιτρέπει στο σκύλο του να λερώνει σε δημόσιους χώρους ή, αν λερώσει, να καθαρίζει με τη γνωστή μέθοδο «ανεστραμμένη σακούλα», όταν το ζώο του «κάνει τη δουλειά του». Πουθενά δεν αναφέρονται δημόσιοι χώροι-άβατα και πουθενά δεν παραχωρείται το δικαίωμα στους δήμους να «αγκαζάρουν» τα πάρκα για τους δίποδους ψηφοφόρους τους και μόνο.

Ωστόσο…

Το 1985, ένα Προεδρικό ∆ιάταγμα έκανε μια αναφορά στην υποχρέωση των κατά τόπους δημοτικών αρχών να προστατεύουν από φθορές τη δημόσια περιουσία. Αυτό το περίφημο Π.∆. 85 χρησιμοποιούν, με την πιο χαλαρή ερμηνεία του, κάποιοι δήμοι για να απαγορεύσουν τα σκυλιά στα πάρκα τους.

Εχουν δίκιο; Αν αναλογιστεί κανείς ότι οι 9 στους 10 ιδιοκτήτες κάνουν το κορόιδο όταν τα σκυλιά τους λερώνουν το χώρο ή παρενοχλούν τους υπόλοιπους επισκέπτες, πρέπει να παραδεχτεί κανείς, αν θέλει να είναι δίκαιος, ότι έχουν δίκιο να ανησυχούν. Οταν όμως οι δημοτικοί άρχοντες ενδιαφέρονται για το νόμο (και δεν φυτεύουν, ας πούμε, παράνομα νεκροταφεία σε δασικές εκτάσεις), οφείλουν να μετατρέψουν την ανησυχία τους σε αναγκαστική επιβολή του. Ενας αστυνομικός να βολτάρει σε κάθε μεγάλο πάρκο, τρία πρόστιμα των 50 ευρώ να πέσουν (τώρα που οι καιροί είναι δύσκολοι), και τα πράγματα θα πάρουν τη νόμιμη οδό τους. Ή, τουλάχιστον, έτσι ελπίζουμε εμείς οι υπόλοιποι, που κυκλοφορούμε με τη σακούλα στην τσέπη.

Το καλοκαίρι του 2006, ένας αναγνώστης δικηγόρος μού έγραψε για μια υπόθεση που θα έπρεπε να λειτουργήσει ως νομικό προηγούμενο. Σε μια επαρχιακή πρωτεύουσα της Θράκης, ένας άνθρωπος έβγαλε βόλτα το σκύλο του στο πάρκο. Ο φύλακας προσπάθησε να τον αποτρέψει με το γνωστό «απαγορεύεται» και, όταν είδε ότι δεν κατάφερνε να τον πτοήσει, κάλεσε την αστυνομία. Ο «παραβάτης» συνελήφθη και παραπέμφθηκε σε δικάσιμο. Στο δικαστήριο, οι μάρτυρες του δήμου πιστοποίησαν ότι η είσοδος ζώων στο πάρκο απαγορευόταν με ομόφωνη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, ύστερα από ένα δυσάρεστο περιστατικό επίθεσης σε ποδηλάτη. Ο κατηγορούμενος υποστήριξε ότι, εφ’ όσον τηρούσε το νόμο κατά γράμμα (λουρί, σακούλα, εκπαιδευμένο σκυλί), η απαγόρευση ήταν αδίκως επιβληθείσα από ένα φορέα που επέβαλλε «τεκμήρια», επειδή ήταν ανίκανος να ελέγξει το χώρο και να κάνει τη διάκριση ανάμεσα στους παραβάτες και τους νομιμόφρονες περιπατητές. Ο πρόεδρος δέχτηκε την αιτιολογία του και τον αθώωσε.

Οι δήμοι δεν είναι νομοθέτες. Σ’ αυτήν τη χώρα νομοθετεί, ακόμα, η Βουλή. Και οι πρωτοβουλίες του τύπου «βάζω μια ταμπέλα και μαζί με τα χλωρά γλιτώνω και από τα ξερά» μπορεί να βολεύουν προσωρινά, αλλά, εν τέλει, το μόνο που καταφέρνουν είναι να αποκαλύπτουν τη γύμνια ενός συστήματος που δεν είναι σε θέση να επιτηρεί, να επιβάλλει και να τιμωρεί κατά περίπτωση. Μια μικρογραφία της Ελλάδας δηλαδή, με περισσότερα δέντρα, κούνιες και γκαζόν…

* Στο νόμο 4235/2014… προβλέπεται η προσθήκη της περίπτωσης γ΄ στην παράγραφο 3 του άρθρου 5 του ν. 4039/2012 (που σημειωτέον προϋπήρχε στον 3170/03!)…: «γ) για την αποφυγή ατυχημάτων υποχρεούται κατά τη διάρκεια του περιπάτου να κρατάει το σκύλο του δεμένο και να βρίσκεται σε μικρή απόσταση από αυτόν. Η ίδια υποχρέωση ισχύει και για τον οποιονδήποτε συνοδό του ζώου, πέραν του ιδιοκτήτη του.

Υ.Γ.1. Το 2010, ο ∆ήμος της Νέας Χαλκηδόνας έκανε την υπέρβαση: Στην πινακίδα με το «απαγορεύεται» κότσαρε και τον σχετικό νόμο, για να προσθέσει νομικό βάρος: «Ν. 3170/03, Αρθρο 2, Παράγραφος 8». Το σχετικό άρθρο έχει μόνο επτά παραγράφους…

Υ.Γ.2. Να και μια πινακίδα του Δήμου Βούλας που προκαλεί παρεξηγήσεις μεταξύ δημοτών: